26 marca 1943 roku miała miejsce słynna Akcja pod Arsenałem. Było to jedno z najważniejszych działań zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego, zorganizowane przez Grupy Szturmowe Szarych Szeregów. W przedsięwzięciu tym brało udział 28 harcerzy, którzy uwolnili harcmistrza Jana Bytnara "Rudego" i 20 innych więźniów politycznych, przewożonych z siedziby Gestapo przy Alei Szucha na Pawiak.
Plan Akcji pod Arsenałem
Brawurowa akcja, która otrzymała kryptonim "Meksyk II", została przeprowadzona w biały dzień, na skrzyżowaniu ulic Bielańskiej i Długiej. Dowodzili nią: całością - Stanisław Broniewski "Orsza", a bezpośrednio - Tadeusz Zawadzki "Zośka". Polacy zaatakowali niemiecki konwój, niszcząc jedną ciężarówkę i zdobywając dwa auta.
W czasie akcji rannych zostało dwóch żołnierzy AK; jednego złapano i później rozstrzelano. Z powodu obrażeń odniesionych w walce zmarli Aleksy Dawidowski "Alek" i Tadeusz Krzyżewicz "Buzdygan", a cztery dni później również Jan Bytnar "Rudy". Zgon byłego członka Grup Szkolnych Obozu Narodowo Radykalnego nastąpił wskutek obrażeń doznanych w czasie gestapowskich przesłuchań. Ponadto śmierć poniosło czterech niemieckich żołnierzy, a dziewięciu odniosło rany.
W odwecie za Akcję pod Arsenałem, 27 marca 1943 roku Niemcy zamordowali 140 więźniów Pawiaka. Komentatorzy podkreślają, że to brawurowe przedsięwzięcie było jednym z największych wyczynów Polskiego Państwa Podziemnego i miało wielkie znaczenie psychologiczne. Wcześniej Polacy ograniczali się jedynie do pojedynczych potyczek oraz wykonywania wyroków.
Wojnę przeżyło 11 uczestników akcji. Dwóch z nich zostało zamordowanych przez komunistów, w Polsce Ludowej. "Meksyk II" został opisany w w książkach: "Kamienie na szaniec" Aleksandra Kamińskiego oraz "Akcja pod Arsenałem" Stanisława Broniewskiego
